Wakacyjne plany a geografia: Jak zachęcić dzieci do samodzielnego planowania podróży?

Mamo, a jak daleko stąd jest Portugalia? – zapytała kiedyś Julka, stukając palcem w mapę zawieszoną nad łóżkiem.
– Daleko…, ale nie na tyle, żeby nie dało się tam kiedyś pojechać – odpowiedziałam z uśmiechem, choć głową byłam jeszcze w liście zakupów.
To była jedna z tych chwil, które przeżywa się niby mimochodem – między obiadem a praniem – a które wracają po latach z całą mocą. Bo wtedy, w tamtym popołudniu, przyszło mi do głowy: a może w tym roku zaplanujemy wakacje razem?
Nie tylko dla niej, ale z nią. Nie tylko logistycznie, ale tak naprawdę – w rytmie dziecięcych marzeń, pomysłów, ciekawości.

Dziś Julka jest dorosła. Sama planuje swoje podróże, wybiera kierunki, decyduje, co ją ciekawi. Ale ten moment przy mapie… został. Może dlatego, że podróż – ta prawdziwa – zaczyna się dużo wcześniej, niż wsiądziemy do auta.
Zaczyna się od pytania. Od spojrzenia na mapę. Od tego drobnego „a gdyby tak…?”

Dlaczego warto dać dziecku mapę i decyzję?

Nie chodzi o to, żeby 6-latek wybrał hotel z parkingiem. Ale o to, by poczuł się częścią tej przygody, poczuł, że jego marzenia dotyczące wspólnego wyjazdu są bardzo ważne. Bo kiedy dziecko coś współtworzy, bardziej to docenia. I mniej marudzi, gdy okazuje się, że trzeba dojść na piechotę do latarni morskiej.

Samodzielne planowanie uczy:

• myślenia przyczynowo skutkowego („jeśli jedziemy nad morze, to musimy zabrać ręczniki”),

• kreatywności („chciałbym spać w domku na drzewie!”),

• geografii bez wykładów („Hiszpania jest pod Francją, bo tu jest taka granica – zobacz!”).

Badania pokazują, że dzieci, które mają wpływ na rodzinne decyzje (nawet w ograniczonym zakresie), rozwijają większą pewność siebie i samodzielność – także w dorosłym życiu (źródło: prof. L. Damour, Yale University).
 

Od marzenia do planu: 5 prostych kroków, które możecie zrobić razem

1. Wybierzcie miejsce – z serca, nie z folderu

Usiądźcie wieczorem przy mapie ściennej świata albo Europy. Zaparzcie herbatę, rozłóżcie ją na podłodze lub powieście na ścianie tak, żeby była w centrum uwagi. Dajcie dziecku czas – niech palcem wędruje po kontynentach, od Norwegii po RPA, od Islandii po Australię. Niech wybierze miejsce, które je woła – choćby było to „kraj z piosenki w przedszkolu” albo „ten, gdzie mieszkał Pingu”.

Czasem to będzie całkiem blisko – Gdynia, Bieszczady, dom babci pod Krakowem. Innym razem – Grecja, Japonia albo Islandia, bo „tam jest ten gejzer, który wybucha jak wulkan!”. I to jest w tym najpiękniejsze: dzieci nie szukają miejsc z folderów – one czują świat sercem.

Nie poprawiaj, nie koryguj, nie przeliczaj kilometrów. Nie chodzi o to, żeby wybór był realistyczny. Ważne, że wspólnie. Że słuchasz. Że jesteś w tej podróży obok, nie przed.

Czasem jedno wskazane na mapie miejsce może otworzyć rozmowę, która zapamięta się na długo: o językach, o porach roku, o zwierzętach, o tym, że świat jest ogromny, różnorodny i fascynujący. A wszystko zaczyna się… od wieczoru i mapy.
 

2. Poznajcie kraj przez ciekawostki

Z pomocą przyjdzie interaktywny globus Parlamondo albo Mapa MundiMap, które „mówią” do dziecka – dosłownie. Wystarczy dotknąć wybranego miejsca specjalnym długopisem, by usłyszeć nazwę kraju, jego stolicę, ciekawostki o geografii fizycznej i politycznej, informacje o zwierzętach, roślinach, a nawet o tym, jak brzmi przywitanie w danym języku.

To jak mały osobisty przewodnik – tylko że dostępny w każdym domu.

Możecie urządzić quiz:
– Kto pierwszy znajdzie kraj, który mówi „hola”?
– Gdzie żyją leniwce?
– Wskaż państwo, którego stolicą jest Nairobi!

Z każdą odpowiedzią dziecko nie tylko zapamiętuje fakty – ono tworzy własne skojarzenia, buduje mapę w głowie i uczy się przez zabawę. A Ty nie musisz być ekspertką od geografii – wystarczy, że jesteś obok.
 

I wieczór, który miał być „o planowaniu Chorwacji”, zamienił się w podróż po Układzie Słonecznym. A ja odkryłam, że podróżowanie z dzieckiem to nie tylko przemieszczanie się w przestrzeni – to też wspólne odkrywanie tego, co w jego głowie i sercu.

4. Stwórzcie domową tablicę podróży

Możecie użyć mapy ściennej Polski lub Europy. Zaznaczcie na niej:
– miejsca, w których byliście,
– miejsca, o których marzycie,
– miejsce, do którego jedziecie w te wakacje.

Małe pinezki, kolorowe karteczki – i już macie własną mapę rodzinnych marzeń.

5. Nadajcie podróży rytuał

Każda podróż – realna czy wymarzona – może mieć swój rytuał:

• „mapowe śniadanie” przed wyjazdem (np. croissanty, gdy jedziecie do Francji),

• wieczór z globusem, kiedy dziecko planuje trasę na kartce,

• „Paszport podróżnika” – robiony z pomocą dziecka dziennik wakacyjnych wspomnień.

A jeśli nigdzie nie jedziecie?

To też jest OK.
Nie każde lato to wielka wyprawa. Ale nawet w domu można podróżować – wystarczy mapa, wyobraźnia i trochę czasu razem.

Podróż dookoła świata w 7 dni

Każdego dnia inny kraj. Inna potrawa, inna ciekawostka.
Poniedziałek – Meksyk (tacos), wtorek – Japonia (pałeczki i origami), środa – Finlandia (rower i las jak fiordy).
Zaznaczajcie miejsca na mapie, grajcie w quizy z globusem. I już – podróż gotowa.

Mapa marzeń

Duża kartka albo mapa ścienna. Dziecko zaznacza miejsca, które chce odwiedzić „kiedyś”. Przykleja zdjęcia, rysuje symbole.
Nie musi być realistycznie – ma być po swojemu.

Domowy plan podróży

Nazwijcie każdy dzień – np. „środa jak w Grecji”: sałatka, muzyka, opowieści o wyspach. Nie chodzi o styl życia z katalogu.
Chodzi o bycie razem, odkrywanie świata i budowanie wspólnych rytuałów.

Co się dzieje, gdy oddasz mapę w ręce dziecka?

– Rośnie jego sprawczość.
– Uczy się planować.
– Otwiera się na inność i różnorodność.

I co najważniejsze – zaczyna widzieć świat nie jako „coś, co pokazuje dorosły”, ale jako przestrzeń do odkrywania. Na własnych zasadach. Ze swoim tempem. Z zachwytem.

Na koniec – jeszcze jedno:

Czasem wystarczy tylko powiedzieć:
„To Ty dziś wybierasz miejsce na mapie. Ja zrobię herbatę.”

Niech to dziecko zacznie podróż.

 Sprawdź produkty, które inspirują do odkrywania

Mapa MundiMap, mapy ścienne i globus Parlamondo to nie tylko piękne dodatki. To narzędzia, które rozbudzają ciekawość i dają dzieciom przestrzeń do marzeń. Zajrzyj do naszego sklepu i wybierz mapę, która zabierze Was w kolejną wspólną podróż: ArtGlob.pl